Seyirci Etkisi

1964 yılında, Kitty Genovese isimli bir kadın sabaha karşı sokak ortasında 17 bıçak darbesiyle öldürüldü. Bir saate yakın süren olaya 38 kişi tanık oldu, ancak hiç kimse olaya müdahale etmedi ya da polise haber vermedi.

Bu trajedinin kamuoyunun dikkatini çekmesi ve basında yer alması üzerine, John Darley ve Bibb Latane isimli iki psikolog tarafından bir çalışma başlatıldı. Denekler tek başlarına veya birden fazla kişiyle birlikte bir odaya alındılar, odada bulunan ve bir tür nöbet geçiren sahte deneğe verdikleri tepkiler incelendi. Elde edilen bulgular; odada mağdurla tek başına bulunan deneklerin, odada 3-4 kişi ile birlikte bulunanlara göre kişiye yardım etme olasılığının daha fazla olduğunu ve aynı şekilde daha hızlı harekete geçtiklerini gösterdi. Odada bulunan denek sayısı artıkça, nöbet geçiren sahte deneğe müdahale etme  oranının azaldığı ve müdahale etme süresinin uzadığı gözlemlendi.

Seyirci etkisi fenomenine göre, etrafta başkalarının olması kişinin yardım etme davranışını etkilemektedir. Acil bir durumda olaya tanıklık edenlerin sayısı artıkça, kişilerin yardıma ihtiyacı olan kişiye yardım etme ihtimali düşmektedir. Olay yerinde çok sayıda seyirci bulunduğunda, hemen herkes orada bulunanlardan birisinin nasıl olsa yardım edeceğini düşünmekte, dolayısıyla hemen hiç kimse olaya müdahale etmemektedir. Ya da etrafta bulunan diğer kişilerin müdahale etmemesi durumunda bireysel olarak hissedilen sorumluluk azalmaktadır.

Ayrıca yapılan benzer araştırmalara göre yalnız kişilerin olaylara müdahale etme olasılıkları, yalnız olmayanlara göre daha fazladır. Yalnız olan bir kişi, acil bir durum ile karşılaştığında yardıma ihtiyacı olan kişiye genellikle kayıtsız kalamamaktadır.

Kitty Genovese olayının gazeteler tarafından abartıldığı söylense de, yapılan sayısız araştırma seyirci etkisinin gerçek olduğunu göstermektedir.

Kaynak; 
Christian Jarrett, 30-Second Psychology "The Bystander Effect"